maandag, juni 29, 2015

De laatste uitzending van Dementiaville

De derde en laatste uitzending van Dementiaville speelde het zich niet af in een verpleeghuis. Deze keer ging het om drie echtparen waarvan de dementerende man nog thuis woonde en over de ondersteuning die zij kregen van een dagcentrum voor ouderen, het Ivy House in Eastbourn, in het zuiden van Engeland.
Wat me opviel was hoe mooi en belangrijk het kan zijn voor de dementerende en zijn partner om thuis te kunnen wonen, maar ook de beperkingen werden zichtbaar. Bijvoorbeeld hoe eenzaam de vrouwen lijken te zijn, 24 uur per dag met een dementerende echtgenoot die soms hele rare dingen doet. Daar helpt de opvang in een dagcentrum een klein beetje bij, maar nauwelijks voldoende.
Gelukkig hebben de drie vrouwen elkaar. Met hun echtgenoten in de verschillende fasen van dementie waren ze elkaar werkelijk tot steun zijn. Ze deelden herinneringen aan hun echtgenoot en hun ervaringen in het nu.
Op zeker moment kan de man van een van de vrouwen niet meer thuis wonen. Hij komt in een verpleeghuis terecht. Gosh oh gosh, wat een troosteloze kale kamer daar, duidelijk geen Poppy Lodge uit de eerdere uitzendingen.
Concluderend: de serie begon heel mooi over een prachtig verpleeghuis, waar ze ook familie een eigen rol lijkt te hebben. Het gedachtegoed van Sheard spreekt me aan: dat je als familie en naasten bezig bent om nieuwe herinneringen te maken met de persoon om wie je geeft. Hij legt daarbij de nadruk op dingen uit het verleden, ga terug met je vader naar de tijd dat hij auto’s produceerde aan de lopende band. Of ga weer in de keuken staan met je oma die altijd zo graag kookte. Een mooi alternatief voor alleen maar denken hoe iemand ooit was en treuren over dat hij niet meer zo is. Van de laatste aflevering werd ik echter een beetje treurig. Hier zag je alleen bijna overspannen partners en een ‘Ana’ die hulp bood. De oorzaak kan zijn dat het thuis blijven wonen te lang is doorgegaan. Dat de hulp en ondersteuning niet aansloot bij wat de partners werkelijk nodig hadden. Het sluit aan bij wat ik laatst op een congres hoorde, iedereen zit op zijn eigen eilandje mooie dingen te verzinnen maar onderlinge samenwerking ontbreekt. En daardoor werken die mooie dingen niet.
Beter zou zijn als thuis, dagcentrum en verpleeghuis samen zouden komen en samen zouden uitzoeken hoe ze het voor dit echtpaar in deze situatie het beste zouden kunnen organiseren.

maandag, juni 22, 2015

Simpel en doeltreffend

Weer zo’n mooie uitzending van Channel 4. Dit keer over de families van dementerenden. David Sheard helpt drie families om weer een relatie aan te gaan met hun dementerende partner, vader of grootmoeder. Het gaat om families waarvan de dementerende thuis woont. Twee bijeenkomsten heeft hij nodig en de resultaten zijn prachtig.
In de eerste bijeenkomst vraagt hij aan de familieleden om in hun geheugen te graven; wat was altijd belangrijk voor de identiteit van hun geliefde. Zelf vond ik het verhaal van de grootmoeder mooi. Ze had haar hele leven hard gewerkt en was altijd de spil van het gezin, als moeder en als oma. Ze was de eerste vrouwelijke buschauffeur in Jamaica en eenmaal Engeland bestuurde ze een dubbeldekker. Bovendien kookte ze altijd, de keuken was haar domein. Dat lukte nu niet meer en de kleinzoon heeft het koken overgenomen. Wat de familie lastig vindt is dat oma door het huis spookt altijd op zoek naar iets en niemand weet wat. Sheard verklaart het rondlopen en zoeken als een manier voor oma om greep te krijgen op de omgeving, zoeken naar herinneringen, niet zozeer buiten haarzelf maar in haarzelf. Hij stelt voor dat ze oma weer de mogelijkheid geven om mee te helpen in de keuken, met kleine dingen die ze wel kan. De kleinzoon gelooft er niet zo in.
Daarna wordt de familie thuis gefilmd. Oma mag weer in de keuken, ze glundert helemaal als ze aan het aanrecht staat. De kleinzoon geeft haar een pollepel en ze roert met aandacht in het eten. Daarna komen de andere kinderen en kleinkinderen eten, oma mag aan het hoofd van de tafel en ze wordt onophoudelijk geprezen om haar bijdrage. Ze glundert nu nog meer.
In de tweede bijeenkomst vertelt iedereen hoe het is gegaan. De kleinzoon is ‘om’, hij vindt leuk dat hij nu ook nieuwe memorabele momenten met zijn oma kan meemaken. Door te kijken wat ze nog wel kan. Zo simpel kan het zijn.

Peuteropvang in verpleeghuis

0

maandag, juni 15, 2015

Verwelkom verschillen van mening!

Mooi verhaal in de NRC van 9 juni, over twee echtparen die worstelen met hun dementerende wederhelft. Hoe open zijn ze over hun kleine en grote ergernissen in hun relatie! Zoiets zou ik zelf niet zo snel aan ‘de krant’ openbaren. Dat zou ik toch te privé vinden. Welk doel dient het om dit aan de buitenwereld te openbaren? Als ik het zo lees denk ik: jeetje wat hebben die mensen het moeilijk en zijn er geen andere manieren om de zwaarte van de zorg voor een dementerende te verlichten? Misschien vinden ze het wel goed zo, met af en toe een beetje hulp van buiten. Hoe kijken de kinderen daar tegenaan?
Maar dan is er de dementiecoach. Die doet vast goed werk voor het echtpaar, zoals bijvoorbeeld uitleggen dat je je niet boos moet maken omdat de persoon die dementeert er ook niets aan kan doen. Mooi, maar niet makkelijk.
Verrassend is haar gedachtegang over de kinderen. Of eigenlijk niet verrassend, zo gaat het eigenlijk altijd. Eén aanspreekpunt, wil ze, die vond ik altijd ijzersterk, ook de instelling van mijn moeder wilde dat graag. Natuurlijk snap ik dat het niet handig is als je met allemaal verschillende meningen te maken hebt. Het grappige is wel dat aan de kant van de instelling ook allemaal verschillende meningen heersen. Maar daar ging het niet over.
Ik zou zeggen verwelkom verschillende meningen.
In het artikel staat waarom ze één aanspreekpunt wenst.
- kinderen denken verschillend over wat het beste is voor hun vader of moeder;
- ze hebben hun eigen belangen;
- dementerende ouders kunnen heel confronterend zijn;
- oude onverwerkte gebeurtenissen komen omhoog.
Ik loop ze af. Wij constateerden al vrij snel dat ieder zijn eigen moeder heeft. Mijn relatie met mijn moeder was anders dan mijn broers relatie met mijn moeder. Dat betekent dat we ook verschillend dachten over wat het beste voor haar zou zijn. Daar kwamen we niet altijd uit, zoals bijvoorbeeld de keuze voor het moment waarop ze naar een verpleeghuis zou moeten. Maar het leverde ook veel op, we leerden elkaar wat mijn moeder blij maakte.
Kinderen hebben hun eigen belangen. Niks mis mee, zou ik zeggen. Als het maar duidelijk is wat die eigen belangen zijn, niet alleen van de kinderen, maar ook van de ouders, en misschien ook van de dementiecoach/instelling. Niet praten met mensen omdat ze ‘eigen belangen’ hebben, lijkt mij niet zo slim.
Het derde punt. Natuurlijk is het confronterend als je eigen ouders dementeren, je moet ermee leren omgaan, je moet het leren accepteren. Zoals met veel niet-zo- aangename dingen die je in je leven meemaakt.
Het laatste punt: onverwerkte gebeurtenissen. Ik weet niet wat ze precies bedoelt, van de ouders, van de kinderen? Wij hebben het geluk gehad dat mijn moeder daar geen last van had. Wat ik zelf lastig vond was dat mijn moeder na de dood van haar tamelijk dominante echtgenoot niet nog een paar jaar van haar leven kon genieten zonder te dementeren. Dat was ook uit eigen belang. Ik had nog wel een paar jaar met haar op stap gewild. Maar mijn moeder heeft uiteindelijk nog zeker een paar jaar van het leven kunnen genieten, niet op de manier die ik voor ogen had misschien. En die vader mij, ach ze hield van hem met al zijn fratsen. Dat had ik maar te accepteren. ’t Is niet anders… dat was een lijfspreuk van mijn moeder.

maandag, juni 08, 2015

Poppy Lodge: oh gosh oh gosh

Op de Engelse zender Channel 4 is deze maand een serie te zien onder de titel ‘dementiaville’. Vorige week was de eerste uitzending, het speelt zich af in 'Poppy Lodge', in de Midlands.
Ik werd er heel vrolijk van. Ik zag veel creatieve oplossingen en veel enthousiasme bij de directeur en de activiteitenbegeleider. Dat werkt aanstekelijk. Ze proberen de mensen in hun waarde te laten en halen alles uit de kast om dat te bereiken. Ze volgen de verhalen van de bewoners, verhalen die ze van de familie horen. Zoekt iemand naar zijn vader die al jaren dood is? Dan zoeken ze mee. En omdat ze weten dat die vader heel hard werkte in de autofabriek kunnen ze ook samen met de zoon in een apart kamertje naar een filmpje over de productielijn kijken, of zeggen dat pa nog niet klaar is met werk. Zo zoeken de professionals steeds naar aanknopingspunten zodat bewoners in het verleden kunnen blijven als ze zich daar prettig bij voelen. Een oud-verpleegkundige legt nog regelmatig verbandjes aan en iemand die op zee werkte krijgt een aubade van shanty-koor. Zij noemen het zelf hun ‘tijdreizen aanpak’. De documentaire eindigt in een ‘herinneringsbijeenkomst’, waarbij iedereen en alles, bewoners, werkers terug reist in de tijd, naar de jaren ’40. ‘Oh gosh, oh gosh’, zegt een van de bewoners. Het blijft Engeland. De volgende keer gaat het over familie, ben ik natuurlijk heel benieuwd naar.
De serie is ontwikkeld samen met ‘Dementia Care Matters’. De oprichter daarvan, David Sheard vond de term ‘dementiaville’ niet zo gelukkig, maar daar dachten de producenten anders over. Jammer, want ik vind het ook een slechte naam, alsof je alle dementerenden apart zet in een wijk of stad. Maar het was een concessie waar ook weer heel veel moois tegenover staat.
Sheard vertelt dat de idee voor de serie is ontstaan naar aanleiding van het verpleeghuis Hogewey in Hilversum. Ik denk persoonlijk dat het nog weinig van doen heeft met dit Nederlandse verpleeghuis, maar dat moeten mensen beoordelen die daar wonen, werken en op bezoek komen.

dinsdag, juni 02, 2015

Vergeet dementie; onthou mens



Onder de slogan 'Vergeet dementie, onthou mens' stelt het expertisecentrum dementie Vlaanderen prachtig materiaal ter beschikking om een ander beeld van dementie uit te dragen.

Een citaat van de website:
Frans Geudens
"Ik heb het moeilijk met het overwegend negatieve beeld dat vandaag over dementie bestaat. Ik wil de ernst van dementie niet minimaliseren, maar het klopt niet dat met dementie alles stopt, alsof niets nog kan of niets nog betekenis kan hebben."

Helemaal gelijk!