Portret van mijn moeder (1)

“Wat doet je moeder zoal de hele dag...?”
Ik ben op bezoek in het atelier van Arie Schippers aan wie ik heb gevraagd of hij een portret van mijn moeder wil maken. Ik heb hem uitgelegd dat ze dementeert. Maar wat doet zij de hele dag?! Niets, denk ik, maar ik begin meteen van alles op te sommen. Ze kijkt foto’s, ze aait haar knuffelbeesten, praat met de babypop. Ze leest boeken, nee niet lezen, ze kijkt in boeken of tijdschriften, leest af en toe ondersteboven. “Bij leven las ze veel boeken...”, zeg ik en ik schrik van mijn eigen woorden.
“Een boek heeft iets vertrouwds voor haar, bedoel je?”, hij redt me uit mijn eigen verwarring.
Bij leven... toen ze nog helder was. Rare verspreking.
Maar wat doet mijn moeder de hele dag? Vanaf het moment dat ze in het verpleeghuis kwam is haar alles uit handen genomen. In het begin at ze niet eens zelf. Gelukkig hadden wij extra hulp geregeld en na verloop van tijd ging ze weer eten. Dat is nu weer wat minder geworden, maar toch pakt ze regelmatig tijdens het eten zelf weer even de vork of de lepel ter hand. Of gebruikt gewoon haar handen. Koffiedrinken lukt haar ook niet meer zo goed. Dan gaat er meer overheen dan dat er in haar mond komt. Als ik ’s morgens bij haar binnenkom, staat het koffiekopje soms heel ver van haar af. Dan mag ze er alleen maar naar kijken, denk ik.
Als ik haar ’s avonds uitkleed, probeer ik er aan te denken om haar zelf haar armen uit de mouwen van haar blouse te laten trekken. Dat vergeet ik ook vaak. De verzorgenden hebben daar niet eens de tijd voor. Of nemen er de tijd niet voor. Of vergeten het ook.
Mijn moeder zit de hele dag in de rolstoel en is afhankelijk van anderen die haar iets aanbieden. Zelf kan ze er niet meer om vragen. Misschien vraagt ze wel, maar wij slagen er niet in haar te begrijpen. Ze kijkt veel. Misschien verwondert ze zich wel de hele dag over waar ze terecht is gekomen.
Slapen doet ze ook veel, in haar stoel. Van die muizenslaapjes waar ze dan helemaal verkwikt weer uit te voorschijn kan komen. Ik vrees dat het een portret van een slapende moeder zal gaan worden.