Kind of ouder?

Toen bij mijn moeder net dementie was geconstateerd gingen mijn zus en ik op zoek naar literatuur. Een van de boeken die mij het meest is bijgebleven was een boek van een Duitse vrouw, Edda Klessmann: ‘Als ouders kinderen worden en toch je ouders blijven’. De schrijfster is zelf arts en psychotherapeute en begeleidt familie van mensen met dementie, maar ze is ook ervaringsdeskundige, haar eigen moeder lijdt aan dementie. Ze benadrukt in haar boek dat dementie geen vaste regels kent, dat spreekt me aan. En ze noemt Alzheimer een vorm van dementie, wat het ook is, maar veel mensen gebruiken Alzheimer nog steeds als verzamelnaam.
Door het boek krijg ik voor het eerst beter inzicht over de verschillende stadia van de ziekte, en ze leert me ook iets over de verschillende rollen die je hebt en die bij een dementerende ook geheel onverwacht kunnen veranderen. Ze beschrijft een voorval met haar moeder (ze schrijft over haar moeder in de derde persoon).
De casus van mevrouw M.:
M’s dochter brengt haar moeder te voet terug naar het verpleeghuis. Onderweg passeren ze een gazon voor een villa, M. wil op het gras gaan liggen. Ze vindt het een ‘mooie groene vloerbedekking’. De dochter begint te trekken aan haar moeder om te voorkomen dat ze gaat liggen. Er stopt een auto en de bestuurster vraagt of ze hulp kan bieden. Ze mogen meerijden. Als ze bij het tehuis zijn en de hulpvaardige autobestuurder weg is, zegt M.: ‘Je had die taxichauffeuse best een fooi mogen geven.’
Prachtig verhaal en wat ik vooral interessant vond en nog steeds vind, was dat niet alleen de moeder verschillende rollen aanneemt, maar de dochter ook. Je bent kind van je moeder en je kunt reageren als kind, maar je bent ook volwassen en je kunt als volwassene reageren op je moeder. Bovendien kun je op je ouders reageren alsof zij jouw kinderen zijn.
Met dat inzicht - als je ziet in welke rol de ‘ik’ persoon zit, jij of je moeder -, kun je misschien beter reageren op het gedrag van je dementerende ouder. Zit je moeder in de rol van volwassen vrouw, dan moet je haar niet kinderachtig gaan benaderen. Zit ze in een ‘kind’ rol, dan zou je dat kunnen proberen. En in welke rol zit je zelf? Stel je jezelf op als kind van je moeder of als een volwassene? Door te reflecteren op je eigen rol en door te proberen te achterhalen in welke rol je moeder verkeert, kun je misschien enorme botsingen voorkomen. Het hielp mij om naar mijn moeder te kijken en te onderzoeken wat voor haar belangrijk was, en wat ik kon doen om het leven voor haar makkelijker te maken.