maandag, januari 28, 2008

Voor wie wil je dat?

Ik kan me een familieavond herinneren in het eerste jaar dat mijn moeder in het verpleeghuis woonde. Een man stond op en stelde een vraag. Of er niet wat meer activiteiten voor de mensen gedaan konden worden. De directeur had zijn antwoord klaar. Voor wie wilde hij dat eigenlijk? We gaan de mensen toch niet voor de familie bezighouden.
Zijn reactie had een ondertoon – nou ja ondertoon... - dat de familie alleen aan zichzelf denkt en niet aan de persoon in kwestie. En dan nog op een niet zo vriendelijke toonhoogte. Oké, zou ik nu zeggen, misschien denken wij aan en vanuit ons zelf als we zoiets zeggen, maar doen jullie als verzorgenden dat niet? Zijn profs altijd professioneel? Liever niet, wat mij betreft. Ik hou van verzorgenden die uitgaan van hun eigen ervaring. Ik vind het lekker dat mijn nek gemasseerd wordt, dus zal ik dat ook eens doen bij mevrouw X?
Maar misschien is de vraag al niet goed. Het is zo’n verwijtende vraag, en het antwoord wordt ook verwijtend. Misschien zou je als vraag moeten stellen: wat is de uitwerking van wat ik wil voor mijn dierbare of voor de persoon die ik verzorg? Het antwoord zal zeker niet altijd eenduidig zijn, maar daar kun je over discussiëren en naarmate iemand verder in dementie verdwaald, hoe zwaarder de verantwoordelijkheid is omdat je voor hem of haar moet denken en beslissen.
Dat wij bijvoorbeeld met mijn moeder veel naar buiten gaan heeft goede en slechte kanten. Je ziet dat het haar goed doet om even uit de slaapverwekkende omgeving te komen, frisse lucht te snuiven, wakkere mensen om zich heen te zien. Een slechte kant is dat we aan haar moeten sjorren en trekken om haar warm aan te kleden. Het is altijd een heel gedoe, vooral in de winter, om alles aan te krijgen en leuk vindt ze het niet. Dat is goed merkbaar. Bovendien zijn de straten niet echt rolstoelvriendelijk, van al die hobbels wordt ze ook niet vrolijk. Maar we doen het toch. Want alle plussen en minnen bij elkaar zeggen wij: lekker naar buiten moeder... Om haar soms ook weer snel naar binnen te brengen als ze, zoals afgelopen weekend, met een licht boos gezicht haar jas om haar hals dichttrekt vanwege de koude wind.