Alice als zorgrobot

Gisteren naar Alice gekeken, de documentaire over een zorgrobot die bij een aantal oudere mensen werd getest. Het waren allemaal vrouwen die proefpersoon waren. En ze waren geen van allen dementerend.
Het is verrassend om te zien dat ouderen reageren op de robot, die het nog het meest wegheeft van een grote lelijke pop. De makers wilden haar/hem niet te menselijk maken omdat hij dan angst zou kunnen aanjagen. Het reactievermogen van de robot is (nog) niet zo groot. Het doet het wel iets beter dan die avatars die veel bedrijven tegenwoordig op hun website hebben staan, 'waarmee kan ik u helpen?...'
Wat kan Alice nu zo allemaal? Ten eerste kan ze kan dienen als gezelschap voor eenzame ouderen, iets om tegenaan te kletsen dat ook nog antwoord geeft. En het is bijzonder om te zien hoe eerlijk mensen antwoorden op alle vragen die de robot stelt. Maar dat vond ik ook een beetje eng. Wat gebeurt er met al die verhalen die je vertelt aan 'je' robot? Bovendien had de robot problemen met zich verstaanbaar te maken voor een mevrouw die niet zo goed kon horen. Maar dat was te verhelpen. Ook leverde het af en toe problemen op als er meer mensen waren. 'Wie is die mevrouw', hoor ik de robot op zeker moment zeggen. Het klonk niet écht vriendelijk. En het blijft een avatar, dus de antwoorden zijn vaak eentonig. Maar ook dat kon op termijn veranderen als de robot meer zelflerend vermogen krijgt.
De robot kan ook de oefeningen van de fysiotherapeut opslaan en herhalen. Dus zit mevrouw X nu heel gezellig op de bank haar oefeningen te doen, naast de robot. De robot herhaalt mechanisch wat de fysiotherapeut heeft gezegd, maar ziet niet of iemand de oefeningen ook goed doet. Stel dat je halverwege ophoudt, of dat je een hartaanval krijgt van de inspanning... blijft de robot dan de oefeningen herhalen? Lijkt me goed voor een enge film.
Ik stel me zo voor dat de robot ook zorgtaken kan overnemen. Bijvoorbeeld medicijngebruik. Dat wordt nu nog gedaan door de verzorgende die tijdens de proef langskomt bij de mevrouw en zich zorgen maakt of ze haar werk wel zal behouden. 'Koffie zetten kan-ie niet!', zegt ze bijna opgelucht. Maar misschien kan de robot wel zorgen dat de mevrouw elke dag haar pillen inneemt. Is de verzorgende dan niet meer nodig?
Na de proef moest de robot weer terug naar het laboratorium. Alle proefpersonen vonden het jammer, want ze vonden het wel gezellig met die robot. Of vonden ze het gezellig dat ze ineens zoveel aanloop kregen?

Tussen neus en lippen door werd gezegd dat Alice ook voor dementerenden ingezet kon worden. Om geheugenspelletjes te doen, bijvoorbeeld. Zou een robot in staat zijn tot belevingsgerichte zorg? Ik denk van niet. Maar een robot is wel in staat om de geheugenspelletjes aan te passen aan de geestelijke vermogens van de speler. Dat lijkt me wel prettig, want als je geheugen steeds slechter wordt, moet je niet steeds moeilijker oefeningen krijgen. Daar zouden ze het wel eens beter kunnen doen dan de verzorgenden.

Had mijn moeder iets aan de robot gehad? Ik weet het niet. Mijn moeder had twee 'gewone' poppen die in een bepaalde fase van haar dementie een grote rol speelden in haar verbeelding. Ze hield er hele verhalen tegen, meer dan ze ons vertelde. Dat was mooi en goed, maar een robot had ze er niet voor nodig.
We hebben ook eens zo'n robothondje voor haar aangeschaft, maar dat was zo harkerig in zijn bewegingen dat het voor mijn moeder niet echt werkte.


De trailer:

Ik Ben Alice | Trailer from KeyDocs on Vimeo.

Hier is de hele uitzending te zien: Alice