An evidence based kiss

Verplichten kan niet, hebben ze uitgevonden bij de Vierstroom, dus doen ze het anders. Als u uw familielid hier wil laten wonen, zegt de Vierstroom, dan wordt u geacht vier uur per maand te helpen, het is een morele plicht. Maar als je een morele plicht wil af’dwingen’ moet je met goede argumenten komen. Want wij laten ons niet door een ander vertellen wat moreel juist of onjuist is. Niet door een ander persoon, ‘bemoei je met je eigen zaken!’ en zeker niet door een instituut ‘wie denken ze wel dat ze zijn!’ We zeggen overigens wel graag over anderen wat moreel juist en onjuist is, maar dat terzijde.
Wat zijn de argumenten van de Vierstroom? De meest in het oog springende is dat 'mantelzorg de blos op de wangen van onze bewoners brengt’. Met dit argument plaatst de Vierstroom zorg en welzijn in twee aparte werelden. Zorg is fysieke en daarmee professionele zorg, welzijn is de ‘blos op de wangen’ en dat mag familie doen.
Het lijkt verleidelijk om die scheiding zo aan te brengen want daarmee heb je als instituut meteen de scheidslijn getrokken tot waar de familie mag komen en tot wat de zorg van de professional zich moet beperken. Je hoeft niet eindeloos te discussiëren wat er wel en wat er niet onder valt. Zo, klaar, het is duidelijk.
Tegelijk heb je bij familie een licht gevoel van onbehagen bereikt, zonder mijn aanwezigheid geen blos op de wangen van mijn moeder. Schuldgevoel! En bij de verzorgende waarschijnlijk frustratie: ik wil meer doen dan alleen billen wassen, en ik doe ook meer. Zien jullie dat niet?
Welzijn en zorg zijn niet te scheiden eenheden, het werk van de verzorgende bevat aspecten van welzijn wil zij haar werk goed doen, en de bijdrage van familie heeft elementen van zorg in zich, met je moeder onder de douche gaan bijvoorbeeld of, laat ik wat minder ver gaan, haar haar kammen.
De volgende stap is te accepteren dat welzijn en zorg zijn niet louter en alleen het terrein van de professional zijn. Niet omdat het te duur is, maar omdat de zorg en het welzijn van je moeder ten goede komt. Ooit las ik een mooi artikel van Cyril Offermans waarin hij pleitte voor een veramateurisering van de zorg. Wat minder professionele zorg. Wat meer amateurs in de eigenlijke betekenis van het woord, liefhebbers.
Eigenlijk vind ik dat het beste argument als je een bijdrage van familie en vrienden aan de zorg voor hun ouders of vrienden wilt vragen. Voorkom dat de blos op de wangen van je familielid alleen door middel van een professionele aanpak tot stand komt, ondersteund door protocollen en richtlijnen die evidence based zijn. Geef je familielid een dikke zoen, als niet professionele manier om rode wangen te krijgen, en het is nog bewezen ook dat je daar een rode blos van kunt krijgen. En graag wat vaker dan die vier uur per maand.